H εγκατάσταση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο νέο της σπίτι στο ΚΠΙΣΝ εγκαινιάζει μια νέα περίοδο στην πολυετή ιστορία της. Στις νέες της εγκαταστάσεις έχει τη δυνατότητα να αναπτύξει περαιτέρω την πολυσχιδή της δραστηριότητα, ως καλλιτεχνικός αλλά και εκπαιδευτικός οργανισμός: όπερα, μπαλέτο, πειραματικά projects, παιδικές παραστάσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, προετοιμασία της επόμενης γενιάς χορευτών/τριών και κοινωφελείς δράσεις, συνθέτουν το πρόγραμμά της.
Το νέο κτίριο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής αναπτύσσεται σε 28.000 τ.μ. και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα, διεθνώς, λυρικά θέατρα. Η σωστή οργάνωση και ο σχεδιασμός του χώρου, καθώς και ο άρτιος τεχνικός εξοπλισμός καθιστούν το νέο κτίριο κατάλληλο να φιλοξενήσει και τις πλέον απαιτητικές παραστάσεις όπερας και μπαλέτου και δίνουν απεριόριστες δυνατότητες στην ΕΛΣ. Συγκεκριμένα, η Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος διαθέτει απαράμιλλη ακουστική και αισθητική και μοναδικές τεχνικές προδιαγραφές, και η Εναλλακτική Σκηνή είναι ένας πολυμορφικός χώρος πειραματισμού και αναζήτησης με υπερσύγχρονους βοηθητικούς χώρους.
«Το κτίριο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής το φανταστήκαμε από την πρώτη στιγμή ανοικτό, αφιερωμένο σε όλα τα είδη μουσικής. Όπως και όλοι οι χώροι σ’ αυτό το έργο, έχει πολυσχιδή και πολυσύνθετη λειτουργία». - Renzo Piano
Η Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος, χωρητικότητας 1.400 θέσεων, έχει σχεδιαστεί με πολύ απαιτητικές ακουστικές προδιαγραφές. Ο χώρος έχει σχήμα πετάλου, τον απαιτούμενο για την ακουστική μεγάλο όγκο, και διαθέτει τρία θεωρεία και έναν εξώστη γύρω από την πλατεία επενδυμένα με ακουστικά πανέλα κατασκευασμένα από ξύλο αμερικάνικης κερασιάς. Η φόρμα και ο όγκος των ξύλινων επενδύσεων και της οροφής καθορίστηκε από τις ακουστικές απαιτήσεις του χώρου. Τα χαρακτηριστικά της ακουστικής του έχουν τη δυνατότητα να αλλάζουν με τη χρήση ακουστικών κουρτινών που ανοίγουν κατά μήκος των περιμετρικών τοίχων, ώστε η αίθουσα να προσαρμόζεται στις ακουστικές απαιτήσεις κάθε μουσικού είδους.
Μια μακροχρόνια και διεξοδική μελέτη εκπονήθηκε για τον σχεδιασμό των καθισμάτων, τα οποία διαφέρουν ανάλογα με τη θέση τους στην αίθουσα ώστε να εξασφαλίζουν άριστη ορατότητα από κάθε σημείο. Σχεδιάστηκαν πέντε διαφορετικοί τύποι καθισμάτων με τρία διαφορετικά ύψη και τρεις διαφορετικές κλίσεις. Η χρήση του κόκκινου χρώματος στους τοίχους (ξύλο Ανεγκρέ με επεξεργασία κόκκινου χρώματος) είναι μια αναφορά στις παραδοσιακές όπερες με το κόκκινο βελούδο αλλά ο μινιμαλισμός στις αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες και η σχέση των υλικών και υφών που χρησιμοποιήθηκαν δίνει στην αίθουσα μια σύγχρονη αίσθηση.
Ένα ακόμα στοιχείο που ενισχύει αυτή την αίσθηση είναι η αντικατάσταση του κλασικού πολυελαίου με ένα ετερόφωτο κινούμενο γλυπτό του Ιάπωνα καλλιτέχνη Susumu Shingu. Το έργο έχει τον τίτλο Cosmos και συνοδεύεται από τη φράση: «Ο χρόνος κυλάει αβίαστα μέσα στην απεραντοσύνη του διαστήματος». Λίγο πριν ξεκινήσει η παράσταση, το γλυπτό ανεβαίνει προς τα πάνω ώστε να μην εμποδίζει. Η οροφή έχει άνοιγμα σε σχήμα χαμόγελου, που κρύβει έξυπνα τον τεχνικό εξοπλισμό.
Η σκηνή της Αίθουσας Σταύρος Νιάρχος έχει διαστάσεις 16x16 μέτρα. Επιπλέον, υπάρχουν δύο πλευρικές και μία πίσω σκηνή ίσου μεγέθους με την κεντρική σκηνή. Οι πολλαπλές σκηνές και οι αυτοματοποιημένοι μηχανισμοί επιτρέπουν τη γρήγορη και εύκολη αλλαγή των σκηνικών. Ο Πύργος Σκηνής έχει συνολικό ύψος 44 μέτρα, εκ των οποίων τα 12 αποτελούν το υποσκήνιο. Το ειδικό δάπεδο για τις παραστάσεις μπαλέτου αποθηκεύεται κάθετα στον Πύργο Σκηνής και μπορεί να επανατοποθετηθεί στη σκηνή μέσα σε λίγα λεπτά. Ο χώρος της ορχήστρας μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι και 115 μουσικούς, και αυξομειώνεται ανάλογα με τις απαιτήσεις κάθε παράστασης.
Η αίθουσα της Εναλλακτικής Σκηνής, με χωρητικότητα 300-400 θέσεων, είναι σχεδιασμένη ως μία αίθουσα πολλαπλών χρήσεων και δυνατοτήτων, προσανατολισμένη προς τη σύγχρονη δημιουργία και τις νέες μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης. Είναι εξοπλισμένη με τηλεσκοπικά καθίσματα τα οποία μπορούν να εξαφανιστούν από τον χώρο με το πάτημα ενός κουμπιού, και ευέλικτους σκηνικούς μηχανισμούς που την καθιστούν πολυμορφική, προσφέροντας τη δυνατότητα για μια μεγάλη γκάμα εναλλακτικών τρόπων διαμόρφωσης του χώρου.
Πρόκειται ουσιαστικά για έναν απλό ορθογώνιο χώρο στη λογική του «μαύρου κουτιού» (black box), ο οποίος περιβάλλεται από δύο επίπεδα με εξώστες που έχουν σχεδιαστεί τόσο για θεατές όσο και για την τεχνική υποστήριξη κατά τη διάρκεια των παραστάσεων. Η αίθουσα έχει επενδυθεί με ξύλινα ακουστικά πανέλα από αμερικάνικη κερασιά, τα οποία αντανακλούν τον ήχο διαμορφώνοντας την ακουστική του χώρου. Υπάρχουν και ακουστικές κουρτίνες στους εξώστες, οι οποίες χρησιμοποιούνται προκειμένου να τροποποιείται η ακουστική ανάλογα με τις απαιτήσεις κάθε είδους παράστασης. Προκειμένου να ενισχυθεί η δυνατότητα πολλαπλών διαμορφώσεων του χώρου, τα καθίσματα της Εναλλακτικής Σκηνής έχουν τη δυνατότητα να αποσυρθούν εντελώς ώστε να δημιουργηθεί ένας ενιαίος χώρος.
Ένα ακόμη κινούμενο γλυπτό του Susumu Shingu, κατασκευασμένο από αλουμίνιο και ύφασμα, κοσμεί την οροφή στο φουαγιέ της ΕΛΣ. Το έργο έχει την ονομασία Epic και συνοδεύεται από τη φράση: «Μακριά από την καθημερινότητα, η χαρά και η προσδοκία βαθμιαία απελευθερώνονται».
Οι Αίθουσες Δοκιμών βρίσκονται στο πέμπτο επίπεδο του κτιρίου της ΕΛΣ. Περιλαμβάνονται:
